Teknolojinin gelişmesi sayesinde inşaat sektöründe farklı yapı tiplerinin sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu günlerin trend yapılarından biri olan çelik yapı, uzun süre dayanıklılığı ile biliniyor. Peki, inşaat çeliği nedir, çelik yapılar ne kadar dayanıklıdır? Çelik, insanlık tarihinin en eski dönemlerinden biri olan Demir Çağı’ndan beri kullanılan bir malzemedir.
Ancak o dönemde ağırlıklı olarak silah yapımında tercih edilen çelik, 18. yüzyıldan itibaren az da olsa inşaat faaliyetlerinde yer almaya başladı. Aslında ortaya çıkan ilk çelik yapılar köprü tipindeydi. 19. yüzyılda dünyada görülen yapı çeliği popülerlik kazanmış, hızla betonarme binaların yerini almaya başlamıştır. Bu sayede çelik yapıların kullanımı her geçen gün istikrarlı şekilde artmaktadır.
Çelik konstrüksiyon nedir sorusunun en basit cevabı çelik konstrüksiyonun bir yapım tekniği olduğunu söyleyebilir. Bu yapı, galvanizli paslanmaz çelik saclardan yapılmıştır. Özellikle endüstriyel alanda uzun süreli kullanıma uygun çelik yapılar sıklıkla tercih edilmektedir. Metal konstrüksiyon, tıpkı prefabrik evler gibi bir nevi prefabrike yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Binanın iskeleti mevcut ihtiyaçlara göre önceden hazırlanır. Daha sonra binayı oluşturmak için dikildi. Bu, inşa sürecini hızlandırır.
Bir destek sistemini metal kolonlar ve desteklerle birleştiren bir yapı sistemi olan yapısal çelik, ağır ve rijit yüklere dayanabilir. Dolayısıyla havacılık, sağlık ve daha birçok alanda bulunan bir yapı sistemidir. Çelik konstrüksiyon, yüksek mukavemetli çeliği nedeniyle güvenilirdir. Bu tür inşaat, diğer inşaat türlerine göre çok daha az malzeme gerektirir, bunun da birçok avantajı vardır.
Çeliğin hem sünek hem de hafif olan güçlü bir malzeme olması çelik yapı yapılarını güçlü kılmaktadır. Çelik yapı, betonarme yapıya göre yaklaşık 10 kat daha hafiftir. Bu, çelik yapıların deprem sırasındaki stresini azaltarak, betonarme yapılara göre depreme karşı daha dayanıklı olmalarını sağlar. Çelik bina yapılarının dayanıklı olmasının bir diğer nedeni de imalatlarında galvanizli çelik kullanılmasıdır. Öyle ki anti-pas etkisine sahip olan galvaniz, yapıyı birçok olumsuz dış ortamdan koruyabilme özelliğine sahiptir.
Ayrıca galvanizli çelik yapı, korozyona karşı yüksek direnciyle de bilinir. Ancak çelik konstrüksiyonlar dayanıklı olmalarına rağmen piyasada yetersiz mühendislik ve yetersiz kontrol nedeniyle birçok soruna neden olabilmektedir. Bu nedenle alanında uzman ve işi hakkında bilgili bir firmayla çalışmakta fayda vardır. 5 madde ile çelik konstrüksiyon özellikleri konusu ise en çok merak edilenler arasında yer almaktadır, bundan sonra ki yazılarımızda bu konu üzerinde duracağız.
Çelik konstrüksiyon son derece dayanıklı ve sağlamdır. Özellikle depreme karşı korumalı bir yapıda yer alabildikleri için genellikle ayrıcalıklıdırlar. Bu nedenle deprem bölgelerinde çelik veya prefabrik yapıların tercih edilmesi hayat kurtarıcı bir etkiye sahip olabilir. Ayrıca bu yapılar saf metalden yapıldığı için dayanıklı görünmektedir. Çelik yapıların aşınması veya çatlaması gibi durumlarla karşılaşması pek olası değildir. Öte yandan, beton yapılar zamanla çatlayabilir. Ayrıca yapısal çelik yapılar kendinden yalıtkan oldukları için herhangi bir bakım gerektirmezler.
Çelik yapı fiyatları istenilen projeye göre değişiklik gösterebilmektedir. Örneğin bir veya iki katlı bir çelik yapı fiyatı etkileyebilir. Ancak özellikle betonarme yapılara kıyasla daha uygun fiyatlı ve dayanıklı bir malzeme olabilen çelik, uzun vadede birçok ekonomik fayda sunmaktadır.
Yapısal çelik yapılar, çelik malzemesi sayesinde taşıyıcı elemanların kesitini aza indirmeyi kolaylaştırdığı için çok hafiftir. Hafiflikleri sayesinde depreme karşı büyük avantajlar sunabilen bu yapılar, imalat ve montajda da kolaylık sağlamaktadır. Ek olarak, kendilerinden çok daha ağır yüklere dayanma yetenekleriyle ayırt edilirler.
Çeliğin mukavemeti ve esnekliği nedeniyle betonarme yapılara göre çok daha güvenli olan çelik yapılar bu özelliğiyle cazip bir konumdadır. Depreme karşı güvenli yapı olmasının yanı sıra yıldırım çarpma riski minimumdur. Bunun temel nedeni bu yapıların topraklanmış olmasıdır.
Prefabrik ev yapısı, fabrika üretimi ve yerinde montaj prensibine dayanmaktadır. Benzer şekilde çelik yapılar da önceden hazırlanır yerinde montajı yapılır. Aslında kullanım yapısını söküp başka bir alana kolayca taşımak mümkündür. Bu nedenle, takım için bir kazan-kazan var.